Platyna
Symbol chemiczny Pt.
Masa atomowa 195,08.
Gęstość g/cm³ 21,45.
Temperatura topnienia 1770°C.
Temperatura wrzenia 4170°C.
W przeciwieństwie do znanych ludzkości od zarania dziejów złota i srebra, platyna odkryta została niedawno, bo w roku 1735. Odkrył ją Antoni Ulloa w Kolumbii. O tym, jak bardzo nie doceniano znaczenia nowego metalu, świadczy sama nazwa, pochodząca od hiszpańskiego słowa płata — srebro, pogardliwie zdrobniona na platina — sreberko.
Dla uniknięcia zafałszowania złota platyną wydano nawet w latach 1735-1778 surowo przestrzeganą ustawę, w myśl której cała ilość wydobywanej wraz ze złotem platyny musiała być komisyjnie zatapiana w morzu.
Największe złoża platyny znajdują się w górach Uralu, gdzie platynę odkryto w 1819 r. Prócz złóż uralskich platyna występuje ;v Kolumbii, Brazylii, na Haiti, Borneo i w Kalifornii. W 1924 r. wielkie złoża platyny odkryto w Afryce Południowej, a w 1930 r. w Australii. Ogromne znaczenie mają również złoża kanadyjskie w Sudbury (Ontario), w których platyna występuje w połączeniu z arsenem w postaci minerału sperylitu.
Światowa produkcja platyny wynosiła:
w 1935 r. 12090 kg
w 1939 r. 16833 kg
w 1945 r. 29915 kg
w 1947 r. 15221 kg
Największe na świecie zasoby platyny znajdują się na terenach b. Związku Radzieckiego. Do 1914 r. Rosja posiadała monopol dostawy platyny na rynki światowe, dostarczając 95% całej produkcji światowej. Według statystyki oficjalnej od chwili odkrycia złóż uralskich do 1922 r. wydobyto w Rosji 246000 kg platyny. W czasie pierwszej wojny światowej i w początkach rewolucji wydobycie platyny znacznie zmalało. Jednak już od 1926 r. Związek Radziecki, po zreorganizowaniu produkcji i unowocześnieniu kopalnictwa platyny, ponownie zajął pierwsze miejsce w produkcji.
Platyna występuje w złożach pierwotnych lub wtórnych. Wydobywa się ją przeważnie przez przepłukanie zmielonej skały na sitach w bieżącej wodzie. Rtęci używa się tylko dla zamalgamowania cząstek złota i odciągnięcia ich od platyny; platyna nie amalgamuje się. Surowa platyna zawiera 70-85% platyny, 5-10% metali z grupy platyny, 1-2% złota oraz niewielkie ilości miedzi i żelaza.