Emaliowanie cz.1

Prócz starannego wyboru metalu, właściwego lutu i lutowania oraz dokładnego przygotowania powierzchni równie ważnym warunkiem dobrych wyników emaliowania jest absolutna czystość. Czyste muszą być narzędzia, ręce i odzież pracującego, a nawet powietrze w pracowni emalierskiej powinno być pozbawione pyłu.

Ponieważ obecnie dla każdego prawie stopu metalu wyrabiane jest odpowiednie szkliwo, a każda odmiana szkliwa ma różne własności (różnią się one między sobą temperaturą topnienia oraz wrażliwością barwy na temperaturę i składem stopu metalicznego), przed przystąpieniem do emaliowania należy dokładnie zapoznać się z własnościami posiadanej emalii. W tym celu najlepiej jest wykonać próbki doświadczalne i z obserwacji tych próbek w piecu odnotować wszelkie dane dotyczące własności emalii, mogące mieć znaczenie przy właściwym emaliowaniu. Po dokładnym zorientowaniu się we własnościach emalii następuje opisane już wyżej przygotowanie szkliwa do pokrycia przedmiotu, a więc utarcie i wyszlamowanie. Emalię nakłada się na przedmiot w dołki przy użyciu stalowego pręcika, na jednym końcu zaostrzonego, a na drugim — spłaszczonego w kształcie łopatki. Przy nakładaniu większych ilości emalii na duże powierzchnie używa się łopatki.

Jeżeli poszczególne części przedmiotu mają być pokryte szkliwem o różnej temperaturze topnienia, nakłada się najpierw i wtapia emalię najtrudniej topliwą, a następnie emalię o coraz niższej temperaturze topnienia. Emalią wypełnia się dokładnie dołki, uklepując ją pręcikiem, zwłaszcza przy brzegach. Występującą przy tym na powierzchni emalii wodę zbiera się ostrożne czystą, lnianą ściereczką. Następnie przedmiot zawiesza się lub też układa na podkładce sporządzonej z blachy lub drutu żelaznego (a lepiej jeszcze z niklowego) i ustawia w pobliżu pieca, aby nałożona emalia powoli wyschła. Po wyschnięciu przedmiot razem z podkładką umieszcza się w mufli pieca emalierskiego.

Stosowane w emalierstwie piece niczym się prawie nie różnią od pieców kupelacyjnych. Obecnie używane są wyłącznie piece gazowe lub elektryczne, których temperaturę można regulować w granicach od 600 do 900°C.

Podczas wtapiania emalii należy od czasu do czasu obracać podkładkę z przedmiotem, aby przedmiot rozgrzewał się równomiernie (temperatura pieca w głębi mufli zawsze jest wyższa niż na jej przodzie). Powstanie połysku na powierzchni emalii wskazuje, że punkt topnienia szkliwa został osiągnięty. Wtedy wyjmuje się przedmiot z mufli i umieszcza go w pobliżu pieca, aby wolno przestygł. Po oziębieniu można przedmiot znowu pokryć nową warstwą emalii. W ten sposób nakłada się szkliwo tak długo, aż całkowicie wypełni się nim dołki. Niekiedy kładzie się tyle emalii, że po wtopieniu pewna jej część występuje nad powierzchnię przedmiotu emaliowanego. Ułatwia to znacznie wyrównanie powierzchni emalii, co przeprowadza się drogą szlifowania i polerowania.