Lazuryt, zwany również lapis-lazuli lub kamieniem lazurowym, stanowi pod względem chemicznym połączenie krzemianu sodalitowego z siarczkiem sodu. Piękna lazurowoniebieska barwa tego kamienia pochodzi prawdopodobnie od siarczku żelaza. Pod działaniem kwasów wydziela siarkowodór. W płomieniu dmuchawki topi się na białe szkliwo pełne pęcherzyków.
Szczególnie piękne są odmiany lazurytu ze złocistymi wtrąceniami ziarenek pirytu. Kamienia tego używa się w jubilerstwie na brosze, korale i inne ozdoby, a ponadto do sporządzania mozaiki. Lazuryt był ulubionym materiałem starożytnych rzeźbiarzy i rytowników w kamieniu, gdyż jako kamień stosunkowo miękki dawał się łatwo obrabiać. Zachowały się wspaniałe szkatułki, figurki, pierścienie i inne przedmioty artystyczne, sporządzone przez Chińczyków z lazurytu przed kilkunastu wiekami. Równie wysoko ceniono go w Indiach i starożytnym Egipcie. W Europie kamień ten był bardzo rzadki, gdyż aż do końca XVIII w. jedynym źródłem lazurytu były afgańskie złoża w Badachszanie.
W 1785 r. odkryto nad jeziorem Bajkał pierwszy rosyjski lazuryt, a w 1851 r. Permykin odkrył bogate złoża tego kamienia w górnym biegu rzeki Studianki oraz nad rzeką Małą Bystrą na Syberii. W 1930 r. odkryto w Pamirze bogate złoża ciemnoniebieskiego Iapis-lazuli.W w. XIX Rosja dostarczała tego pięknego kamienia całej Europie. Wspaniałe wyroby z lapis-lazuli, znane na całym świecie pod nazwą mozaiki rosyjskiej, zadziwiają techniką wykonania.
Odpadków lazurytu używano dawniej do sporządzania niebieskiej farby zwanej ultramaryną.