Miedź
Symbol chemiczny Cu.
Masa atomowa 63,54.
Gęstość g/cm³ 8,95.
Temperatura topnienia 1084,6°C.
Temperatura wrzenia 2570°C.
Najważniejszym z metali nieszlachetnych, mającym zastosowanie w pracowni złotniczej, jest miedź. Służy ona złotnikowi jako dodatek w stopach złota, platyny, srebra i palladu oraz do sporządzania bardzo wartościowych stopów, takich jak brąz, mosiądz i ałpaka. Z miedzi też sporządza złotnik rozmaite modele i szablony.
Miedź występuje w przyrodzie w stanie rodzimym i w związkach. Największe jej złoża znajdują się w Ameryce Północnej. Najwięcej miedzi wydobywa się w Stanach Zjednoczonych, Chile, Kanadzie, Zimbabwe, b. Związku Radzieckim oraz Zairze.
W Polsce wydobywano niegdyś miedź w Miedziance i Miedziano-górze k. Kielc oraz w Tatrach. Obecnie eksploatuje się złoża dolnośląskie typu siarczkowego, chociaż są one niskoprocentowe.
Miedź ma barwę jasnoczerwoną, twardość i wytrzymałość znaczną; jest bardzo kowalna i daje się wyciągać w bardzo cienkie druty oraz wykuwać na niezwykle cienkie blaszki. W powietrzu suchym miedź nie ulega zmianie, w wilgotnym zaś pokrywa się warstewką zielonawego węglanu zasadowego, chroniącego metal przed dalszą korozją. Rozpuszcza się łatwo w kwasie azotowym, natomiast nie podlega działaniu rozcieńczonego kwasu solnego i kwasu siarkowego. Ogrzany kwas siarkowy rozpuszcza miedź, wydzielając dwutlenek siarki. W obecności tlenu miedź rozpuszcza się w amoniaku na ciecz barwy niebieskiej.
Polskie normy przewidują produkcję następujących gatunków miedzi: Cu 99,95, Cu 99,9, Cu 99,7, Cu 99,5 oraz najmniej czystą miedź o znaku Cu 99.
Najbardziej czystą miedź, tzw. elektrolityczną, o zawartości 99,9% miedzi i powyżej, otrzymuje się przez elektrolizę roztworów soli miedzi.
Przewodnictwo elektryczne miedzi jest do 15 razy, a cieplne 8 razy większe od przewodnictwa stali. Miedzi nie używa się do odlewów, gdyż w stanie stopionym wchłania w siebie znaczną ilość gazów, które wydzielając się przy stygnięciu dają odlew zły i porowaty; niezależnie od tego skurcz miedzi jest bardzo duży, gdyż wynosi 1,8%, co powoduje, że stopiona miedź źle wypełnia formy. Ponieważ stopiona miedź łatwo się utlenia, nawet mimo skrupulatnego stosowania topników ochronnych, przed odlewem należy stosować odtleniacze, które powodują nie tylko odtlenienie stopu, lecz łatwo czynią go również płynnym. Jako odtleniacz stosowany bywa najczęściej brąz fosforowy o zawartości 15-30% fosforu. Miedź utwardzoną po obróbce plastycznej na zimno można zmiękczyć przez żarzenie w temperaturze 550-650°C.
Największe ilości miedzi zużywane są w elektrotechnice na najrozmaitsze przewody i kable.