Lutowanie przedmiotów z metali szlachetnych

Lutowanie przedmiotów z metali szlachetnych wykonuje się na płycie azbestowej lub — lepiej — na dobrze wyżarzonym węglu drzewnym. Przed lutowaniem przedmiot w miejscu łączenia musi być dokładnie oczyszczony skrobakiem lub pilnikiem. Po oczyszczeniu miejsc lutowania nie należy dotykać, zwłaszcza zatłuszczonymi rękami, gdyż wszelki brud i tłuszcz działają szkodliwie na proces lutowania. Lutowane części przedmiotu muszą być dokładnie dopasowane oraz złączone drutem lub specjalnymi klamerkami, aby w czasie lutowania nie zmieniały swego położenia. Rodzaj i ilość lutu zależne są od rodzaju i powierzchni lutowanego przedmiotu.

Dokonując np. naprawy małego przedmiotu, używa się bardzo cienko wywalcowanego i pociętego w drobne kawałeczki lutu, który szybko się stapia i łatwo spływa. Lutu bierze się niewiele, aby uniknąć trudnego usuwania jego nadmiaru.

Dla przedmiotów, które mają być kilkakrotnie lutowane lub żarzone, używa się naprzód lutu twardego, który przy powtórnym żarzeniu nie spłynie. Miękkich lutów używa się do lutowania wtórnego oraz do łączenia części sporządzonych z bardzo cienkiej blachy lub drucików. Jeżeli przedmiot po lutowaniu ma być walcowany, klepany lub ciągniony, do lutowania należy użyć lutu o dużej ciągliwości. Natomiast przedmioty, które w miejscu lutowania będą obrabiane pilnikiem, lepiej jest lutować lutem kruchym. Luty zawsze należy dobierać odpowiednio do dalszej obróbki.

Przy lutowaniu przedmiot ogrzewa się najpierw całym płomieniem pistoletu, przy nieznacznym dopływie sprężonego powietrza; powoduje to równomierne ogrzanie przedmiotu oraz łagodne podsuszenie wilgotnego boraksu, przez co unika się odpryśnięcia ułożonych kawałeczków lutu. Następnie zwiększa się dopływ powietrza do pistoletu, wskutek czego powstaje ostry i silny płomień. Płomieniem tym nagrzewa się lut tak długo, aż się stopi i spłynie w miejsce lutowane. Cienkie lub zlutowane już części przedmiotu należy zabezpieczyć w czasie powtórnego lutowania przed działaniem płomienia pistoletu przez powleczenie ich glinką, czerwienią paryską, papką azbestową lub w jakikolwiek inny sposób.

Po ukończeniu lutowania usuwa się szklistą powłokę wypalonego boraksu przez wygotowanie w odpowiedniej kąpieli, zwanej bejcą.

Wyroby ze złota o barwie żółtej wygotowuje się w rozcieńczonym kwasie azotowym, ze złota czerwonego — w kwasie solnym, a srebrne —    w rozcieńczonym kwasie siarkowym.

Aby lutowane części polerowanego wyrobu nie utraciły połysku, należy je powlec roztworem kwasu borowego.

Zdobycie umiejętności dobrego i czystego lutowania wymaga stałego ćwiczenia oraz dokładnej znajomości własności lutów i lutówek.