LUTOWANIE STALI NIERDZEWNYCH

Stale nierdzewne lutuje się lutami ze złota białego, srebrnymi lub mosiężnymi. Najlepsze i najpewniejsze lutowanie następuje przy stosowaniu jako lutu białego złota, gdyż wtedy tworzy się pas graniczny złożony z kryształów mieszanych po obu stronach przestrzeni lutowanej.

Dokładność lutowania stali nierdzewnych uzależniona jest w praktyce złotniczej od takich samych warunków, jak lutowanie innych metali i ich stopów, a więc — możliwie mała szczelina oraz właściwe zabezpieczenie przed utlenieniem powierzchni lutowanych. Jako lutówki używa się boraksu zarobionego na pastę z niewielką ilością salmiaku przy użyciu wody destylowanej. Pastą tą należy dokładnie powlec miejsce lutowane, a następnie małym płomieniem wysuszyć i w końcu stopić na szkliwo w ten sposób, by nie tworzyły się wzdymki.

Sam proces lutowania należy przeprowadzać na szamocie, a nigdy na węglu drzewnym. Możliwie szybko należy doprowadzić nie lut, lecz miejsce lutowane do temperatury lutowania. Po rozprzestrzenieniu się lutu i spłynięciu w szczelinę usuwa się płomień i sprawdza lutowanie, a następnie jeszcze przez chwilę słabszym płomieniem ogrzewa się miejsce w sąsiedztwie spłynięcia lutu; jest to tzw. temperowanie, które sprzyja tworzeniu się kryształów mieszanych. Po oziębieniu zlutowany przedmiot wygotowuje się w 5-procentowym roztworze kwasu siarkowego w celu usunięcia lutówki i ewentualnej masy chroniącej miejsca lutowane.

W celu wylcwaszenia (bejcowania) wyrobów ze stali szlachetnej przed i po lutowaniu używa się wody królewskiej o składzie: 3 części stężonego technicznego kwasu solnego, 1 część stężonego technicznego kwasu azotowego, 1 część stężonego technicznego kwasu siarkowego.

Przy sporządzaniu tej kąpieli kwas siarkowy dolewa się na końcu, ciecz miesza się przez dłuższą chwilę i pozostawia na parę godzin w miejscu przewiewnym. Sporządzoną kąpiel przechowuje się w szczelnej flaszce w miejscu, w którym delikatne narzędzia nie są narażone na rdzewienie.

Niezależnie od lutowania w praktyce złotniczej, a zwłaszcza przy produkcji seryjnej, może mieć zastosowanie spawanie elektryczne punktowe. Daje ono wprawdzie złączenie słabsze niż właściwie wykonane lutowanie, lecz wystarczające do celów zdobniczych. Potrzebna jest do tego specjalna aparatura.