SKALE TRZĘSIEŃ ZIEMI

Inną, szeroko stosowaną do oceny trzęsień ziemi jest skala magnitud. Została ona zaproponowana w 1935 roku przez amerykańskiego sejsmologa, Richtera, dla oceny trzęsień ziemi w Kalifornii. W późniejszych latach skala ta została dopracowana tak, aby można było ją stosować do oceny wielkości trzęsień ziemi we wszystkich rejonach. Obecnie nosi ona nazwę skali magnitud lub czasem jest jeszcze nazywana skalą Richtera.

Magnitudę (łac. magnitudo oznacza wielkość) oblicza się jako logarytm dziesiętny amplitudy największego poziomego lub pionowego wychylenia gruntu z uwzględnieniem okresu drgań gruntu, głębokości ogniska trzęsienia ziemi, odległości od epicentrum i poprawki

dla danej stacji sejsmicznej. Magnituda trzęsienia ziemi jest wielkością bezwymiarową określaną z sejsmogramu. Jest ona charakterystyką liczbową trzęsienia i oznacza po prostu jego wielkość.

Sukces pojęcia magnituda związany jest z logarytmicznym charakterem skali. Zastosowanie skali logarytmicznej umożliwia szczegółową klasyfikację bardzo zróżnicowanych trzęsień ziemi, od najsilniejszych do zaledwie rej estrowalnych przez przyrządy. Skala jest ułożona tak, że każdej jednostce skali odpowiada amplituda wychyleń gruntu dziesięciokrotnie większa od amplitudy poprzedniej jednostki, natomiast energia jest w przybliżeniu trzydziestokrotnie większa. Magnituda jest więc wskaźnikiem całkowitej energii wyzwalanej podczas trzęsienia ziemi. Na przykład, niektóre z najsilniejszych trzęsień ziemi mają następujące magnitudy: 8,7 w 1950 roku w Assamie; 8,4 w 1964 roku na Alasce; 8,3 w 1960 roku w Chile; 8,3 w 1906 roku w San Francisco; 8,3 w 1923 roku w Tokio. Ocenia się, że najsilniejsze trzęsienie ziemi, jakie wystąpiło w 1755 roku w Lizbonie mogło mieć magnitudę zbliżoną do 9.

Energia wyzwalana przy trzęsieniu ziemi o magnitudzie 8,7 jest ponad 10 tysięcy razy większa od energii bomby atomowej, która była zrzucona na Hiroszimę, Trzęsienie ziemi na Alasce w 1964 roku wyzwoliło energię ponad 2 tysiące razy większą od energii największej bomby atomowej na świecie. Dla uzyskania takiej energii, jaka wyzwoliła się podczas trzęsienia ziemi w 1906 roku w San Francisco elektrownia turoszowska musiałaby nieprzerwanie pracować przez ponad tysiąc lat.

Trzęsienia ziemi o magnitudzie 8,7 zdarzają się rzadko, a ich energia jest równa średniej rocznej energii wszystkich pozostałych trzęsień ziemi razem wziętych.

Energia wybuchu największych wulkanów jest jednak mniejsza od energii wyzwalanej przy najsilniejszych trzęsieniach ziemi. Skala magnitud i skala intensywności są niezależne i opisują różne strony przejawów tego samego trzęsienia ziemi. Skala intensywności daje ocenę jakościową, przy czym temu samemu trzęsieniu ziemi odpowiadają różne stopnie w zależności od odległości miejsc ocenianych od epicentrum trzęsienia.

Dla płytkich trzęsień ziemi istnieje pewna współzależność między stopniem w skali intensywności i magnitudą. Dla takich trzęsień opracowano empiryczne wzory, pozwalające na obliczanie magnitudy trzęsienia ziemi, jeśli znana jest głębokość ogniska i maksymalna intensywność.

Wstrząsy o magnitudach mniejszych od 2 są rejestrowane tylko przez przyrządy, umownie są one nazywane mikrotrzęsieniami ziemi lub mikrowstrząsami.