SKALE TRZĘSIEŃ ZIEMI

SKALE TRZĘSIEŃ ZIEMI

Jednoznaczna ocena trzęsień ziemi nie jest łatwym zadaniem. Trzęsienia ziemi o podobnej sile mogą w swych skutkach dla człowieka stanowić prawdziwy dramat lub być prawie niezauważalnymi. Z danych statystycznych wiadomo, że takie klęski żywiołowe jak powodzie, huragany, tajfuny czy też sztormy powodują więcej ofiar w ludziach niż trzęsienia ziemi. Nie znaczy to wcale, że trzęsienia ziemi są żywiołem mniej groźnym, lecz wiąże się to z faktem, że główna ilość wielkich trzęsień ziemi występowała na terenach mało zaludnionych.

Od najdawniejszych czasów źródła historyczne podają informacje o trzęsieniach ziemi. Są to przede wszystkim opisy przebiegu tych zjawisk, nastrojów, jakie one wywoływały oraz strat, jakich przyczyniały. Czasem wzmianki historyczne zawierają dane świadczące o rozległości obszarów, na których trzęsienie ziemi pozostawiło po sobie trwałe ślady lub było tylko odczuwalne przez ludność. W miarę rozwoju wiedzy

o Ziemi zaczęto w różnych krajach dokładniej systematyzować dane o przebiegu trzęsień ziemi. Obecnie istnieje kilka skal dla oceny intensywności trzęsień ziemi. Jedną z pierwszych była skala Mercallego-Sieberga, która powstała w końcu XIX wieku. Skala ta została zmodyfikowana przez Cancaniego i od 1917 roku jest znana jako skala intensywności lub skala Mercallego-Cancaniego-Sieberga. Jest to skala 12-stopniowa.

Obraz trzęsień ziemi w skali intensywności przedstawia się, jak następuje.

1° — drgania mikrosejsmiczne rejestrowane tylko przez przyrządy.

2° — lekkie drgania odczuwalne przez niektóre osoby, szczególnie przez osoby przebywające na wyższych piętrach budynków.

3° — słabe drgania odczuwalne przez niewiele osób, jak wstrząs wywołany przez przejeżdżający samochód ciężarowy.

4° — średnie drgania odczuwalne przez nieliczne osoby; wstrząsy powodują drżenie szyb, naczyń, skrzypienie drzwi i stropów drewnianych.

5° — wstrząsy dość silne, zauważalne przez wiele osób przebywających na otwartej przestrzeni oraz przez wszystkie osoby znajdujące się w pomieszczeniach. Widoczne jest kołysanie się budynków, wiszących przedmiotów, pękanie szyb, przesuwanie się mebli.

6° — silne drgania powszechnie odczuwalne, odpadanie tynków, spadanie obrazów ze ścian, zwalanie się kominów. Wiele osób zaniepokojonych wybiega z pomieszczeń.

7° — bardzo silne drgania, duże szkody w wewnętrznym urządzeniu mieszkań, falowanie wody w stawach, jeziorach, rzekach, osuwanie. się piaszczystych brzegów, pękanie murów, wypadanie cegieł.

8° — wstrząsy burzące, domy są poważnie uszkodzone, łamanie pni drzew, przesuwanie pomników, pękanie murowanych ogrodzeń, zawalanie się wysokich wież i kominów, powstawanie szczelin w stromych zboczach i w wilgotnej ziemi.

9° — wstrząsy pustoszące, powstają poważne u-szkodzenia solidnych murowanych budynków, rury pękają, stare drewniane budynki przechylają się, w gruncie tworzą się szczeliny.

10° — trzęsienie ziemi ma charakter niweczący. Następuje zniszczenie większości zabudowań wraz z fundamentami, szyny kolejowe wyginają się, twarde nawierzchnie dróg pękają i przesuwają się. W mokrych gruntach tworzą się szczeliny o szerokości od kilku centymetrów do jednego metra. Na zboczach powstają osuwiska i obrywy skalne.

11° — trzęsienie ziemi to katastrofa. Następuje zniszczenie prawie wszystkich zabudowań, w olbrzymim stopniu uszkodzone są drogi, podziemne rurociągi, tworzą się wyrwy i osuwiska. W terenie następują znaczne i różnorodne zmiany topograficzne.

12° — obraz terenu po trzęsieniu ziemi odpowiada wielkiej katastrofie. Całkowite zniszczenie wszystkich zabudowań. Widoczne jest pofalowanie gruntu, powstanie wielkich szczelin i uskoków. Zmiany topograficzne terenu są olbrzymie. Następuje zmiana sieci wodnej, rzeki zmieniają bieg, powstają wodospady, wody gruntowe podnoszą się.