Błędy metody kupelacyjnej

Błędy metody kupelacyjnej

Przy oznaczaniu stopów złota metodą kupelacyjną konieczne jest stosowanie materiałów i odczynników wysokiej czystości:
—    kwas azotowy cz. d. a. 69%, p201,41 g/cm3, wolny od halogenków;
—    kwas siarkowy 98% , p20 1,83 g/cm3, wolny od halogenków;
—    ołów cz. d. a. wolny od metali szlachetnych i bizmutu;
—    czyste srebro próby 0,9999, wolne od innych metali szlachetnych;
—    czyste złoto próby 0,9999, na próbki wzorcowe;
—    czysty pallad próby 0,9999, wolny od innych metali szlachetnych, na próbki wzorcowe;
—    nikiel, o zawartości niklu 0,999, na próbki wzorcowe, wolny od metali szlachetnych;

—    miedź, o zawartości nominalnej miedzi 0,999, wolną od metali szlachetnych;
—    woda destylowana;
—    bezwodny boraks (Na2B4O7).

Błędy w oznaczaniu metali szlachetnych na drodze ogniowej powstać mogą z rozmaitych przyczyn. Za wysokie wyniki otrzymuje się wskutek: 1. uszkodzonych odważników, 2. nieprawidłowego dodatku srebra, 3. srebra i ołowiu zawierających złoto, 4. nieczystych i źle oznaczonych kwasów, 5. nieregularnego ogrzewania kwasów, 6. niedokładnego przemycia i wyżarzenia zwitków oraz 7. domieszek platynowców.

Za niskie wyniki spowodowane mogą być: 1. niedokładnym odważeniem, 2. zbyt wysoką temperaturą kupelacji, 3. stratami złota przy wyklepywaniu i żarzeniu, 4. użyciem kwasu azotowego zanieczyszczonego kwasem solnym, 5. zawartością kwasu azotawego w kwasie azotowym.

Błędów tych można uniknąć, gdy oznaczenia kupelacyjne przeprowadza się ściśle według opisanych powyżej wskazówek. (Kwas azotowy uwolnić można od kwasu solnego i chloru przez dodatek roztworu 1 g azotanu srebra w 10 ml wody na każdy litr kwasu azotowego.)

Nieco inaczej przedstawia się sprawa z kwasem azotawym w kwasie azotowym, gdyż kwas azotawy tworzy się przy rozpuszczaniu srebra w kwasie azotowym. Ogrzanie kwasu azotowego do co najmniej 90°C usuwa wprawdzie kwas azotawy, ale nie zapobiega tworzeniu się go przy rozpuszczaniu srebra. Spowodowana obecnością kwasu azotawego strata złota może wynieść nawet 0,002 — jest więc duża. W celu usunięcia i przeszkodzenia tworzeniu się kwasu azotawego należy dodać do kwasu azotowego 1% objętości alkoholu metylowego.

Według W. M. Fischera i N. Steinbacha kwas azotawy łączy się z alkoholem metylowym w ester metylowy kwasu azotawego, który już przy 12°C przechodzi w stan lotny i powoduje całkowite usunięcie kwasu azotawego.