Grupa krzemianów

Topaz jest to krzemian glinu zawierający fluor. Kamień ten posiada doskonałą łupliwość. W handlu nazywany jest topazem szlachetnym (dla odróżnienia od kamieni ozdobnych noszących tę samą nazwę, a będących minerałami z grupy kwarcu, jak np. topaz złoty). Używane w jubilerstwie topazy są bezbarwne, żółte, niebieskie, zielonkawe i różowe. W przyrodzie kamień ten występuje w pojedynczych kryształach, w druzach oraz jako składnik różnych skał. Znajdowane w szczelinach skalnych, dobrze rozwinięte kryształy topazu dochodzą niekiedy do kilkudziesięciu kilogramów.

Cyrkon — jest krzemianem cyrkonu o bardzo intensywnym blasku diamentowym; łupliwość niewyraźna, dwójłomność mocna. Cyrkon zabarwiony jest brunatno, czerwono, żółto lub zielono; kryształy bezbarwne i przezroczyste zdarzają się rzadko. Krzemian ten używany jest do otrzymywania tlenku cyrkonu, który służy do budowy tygli i pieców odznaczających się dużą ogniotrwałością.

Hiacynt —jest odmianą cyrkonu zabarwionego pomarańczowo lub czerwono. W płomieniu traci swą barwę i z wyglądu przypomina diament.

Turmalin —jest glinokrzemianem, w skład którego wchodzą bor oraz tlenki różnych metali. Piękna barwa turmalinów jest przyczyną ich dużej popularności. W jubilerstwie znajdują zastosowanie: indygolit — niebieski turmalin, alkaliczny żelazowo-magnezowy, zwany również szafirem brazylijskim; szmaragd brazylijski — barwy zielonej; chryzolit cejloński — barwy oliwkowozielonej; achroit — turmalin bezbarwny; rubelit lub syberyt — turmalin litowy barwy jasnoróżowej i karminowoczerwonej. Cenione są również tzw. turmaliny polichromowe barwy ciemnomalinowej, odznaczające się tym, że części tego samego kryształu mają różne zabarwienie.

Chryzolit — jest krzemianem magnezu i żelaza, należącym do grupy oliwinu. Ma barwę oliwkowozieloną, niekiedy z odcieniem żółtawym. Wschodnim chryzolitem nazywa się zielonawożółty topaz.

Cyjanit —jest to krzemian glinu, barwy niebieskiej.

Kordieryt — glinokrzemian magnezowy, barwy niebieskiej lub ciemnobłękitnej. Z powodu silnego dychroizmu nosi również nazwę dychroitu.

Aksynit —jest to glinokrzemian wapniowo-magnezowy z zawartością rzadkiego pierwiastka boru, o zabarwieniu zielonobrunatnym. Występuje w szczelinach skał kontaktowych.

Hiddenit — jest przezroczystym krzemianem litu i glinu; ma barwę od żółtawozielonej do szmaragdowozielonej.

Kuncyt — podobnie jak hiddenit należy do grupy spodumenu. Jest barwy lila, podobnej do barwy ametystu.