Sposób badania monet – Badanie monet ze względu na ich wartość dewizową lub numizmatyczną powinno być wykonane w sposób zabezpieczający pełną ich wartość. Polega ono na określeniu ich wymiarów, masy, próby i barwy oraz porównaniu wyników badania z danymi zawartymi w tabelach. Zgodność wyników badania monety z tabelami stanowi dowód pełnej wartości monety.
Przybory
Do badania monet potrzebne są następujące przybory:
a) dokładniejsza waga — komplet odważników;
b) mikrometr zewnętrzny;
c) suwmiarka;
d) lupa x 5;
e) iglice, ciecze probiercze i kamień probierczy.
Oględziny zewnętrzne
1. Przed przystąpieniem do badania należy ustalić pochodzenie monety, wartość nominalną, rok wybicia.
2. Przy oględzinach monety przez lupę zwracamy uwagę na wyrazistość napisów i szczegółów rysunku. Mała wyrazistość szczegółów może świadczyć o zużyciu (starciu) monety, a tym samym — o ubytku masy lub jej podrobieniu. Mała wyrazistość może świadczyć o tym, że moneta została wykonana przez odlanie, a nie tłoczona na prasie (odlewana nic dzwoni).
3. Monety z dawną datą emisji wykazują zwykle znaczne ślady zużycia (rysy, wgniecenia); brałc tych śladów może nasunąć podejrzenie co do ich prawdziwości.
Sprawdzanie wymiarów
Wymiary monety są bardzo ważną cechą charakterystyczną i dlatego określenie ich umożliwia szybkie rozpoznanie jej prawdziwości. Większa grubość (rzadko średnica) oznacza niższą próbę monety (przy zachowanej masie), a czasem nawet to, że wykonana jest z metalu nieszlachetnego.
Grubość monety oznaczamy za pomocą mikrometru (śruby mikrometryczne), średnicę — za pomocą suwmiarki.
Sprawdzanie masy
Dokonuje się na wadze dokładnej, z dokładnością co najmniej do 0,01 g (10 mg); lepiej na wadze z większą dokładnością. Jeżeli masa jest mniejsza niż 1%, należy spodziewać się zafałszowania monety. Przy zafałszowanych przeważnie masa i średnica są zbliżone lub identyczne z danymi monet autentycznych, a grubość monety się zmienia.
Badanie złota
Na kamieniu probierczym należy dokonać narysu wyłącznie obrzeżem monety, i to tak, aby nie trzeba było po raz drugi monety rysować na kamieniu probierczym, nie ścierać jej powierzchni (nie rysować płasko), nie nadpiłowywać, nie przecinać itp. ani nie badać metodą kroplową.
Badanie gęstości
Zazwyczaj potwierdza wyniki poprzednich badań, a przeprowadza się je w przypadku np. niemożliwości przeprowadzenia badania na kamieniu probierczym (aby nie uszkodzić monety).