MECHANICZNA OBRÓBKA STOPÓW

Zarówno czyste metale, jak i ich stopy wykazują po stopieniu niejednakową budowę wewnętrzną, przy czym kryształy odlewu mają różnorodny kształt i wielkość, co powoduje złe własności mechaniczne uzyskanego materiału. W celu poprawienia tych własności stosuje się obróbkę mechaniczną na zimno lub na gorąco.

Na obróbkę tę składają się takie czynności, jak kucie, walcowanie, ciągnienie itp., które powodują częściową zmianę budowy wewnętrznej stopu oraz jego własności fizycznych i mechanicznych; np. stop wyciągany na zimno w drut lub walcowany na cienką blachę składa się po tych czynnościach z kryształów wyciągniętych w postaci nitek jednakowo zorientowanych, mimo że pierwotnie, tj. bezpośrednio po odlaniu, składał się z kryształów zaokrąglonych i owalnych. Wytrzymałość materiału po przeróbce zwiększa się wielokrotnie. Każda zmiana kształtu stopu powoduje wytworzenie w nim napięć wewnętrznych, które się uzewnętrzniają wzmożeniem jego wytrzymałości.

Zmiany mechanicznych własności stopów przez walcowanie

tmp97ae-1

Tabela  pokazuje zmianę własności mechanicznych, jaka następuje wskutek wywalcowania trzech najpopularniejszych stopów metali szlachetnych, uprzednio wyżarzonych, a później wyciągniętych o 15, 30 i 60% swej pierwotnej długości.

Do oceny przydatności metali do przeróbki służą nam próby technologiczne, które przeprowadza się według przepisów określających kształt i wymiary próbek, narzędzia i sposób wykonania próby.

Próbie na zginanie poddaje się metale ciągliwe, które w czasie przeróbki mają być zginane. Próbę przeprowadza się na zimno i na gorąco. Z innych prób należy wymienić jeszcze próbę spęczania, tj. określenia zdolności metalu do stłaczania przez zmniejszenie wysokości; próbę drutów na nawijanie i skręcanie oraz próbę tłoczności blach. Próbę tłoczności przeprowadza się przyrządem Erichsena na blasze o grubości 2 mm i wymiarach 70 x 70 mm. Blacha jest tym bardziej ciągliwa i nadająca się do głębokiego tłoczenia, im głębiej da się wytłoczyć bez pęknięcia.