STOPY SREBRA cz.1

Podobnie jak złoto, również i srebro używane jest do wyrobów tylko w postaci stopów. Polskie ustawodawstwo probiercze jako jedyny dodatek w stopach srebra dopuszcza miedź. Przez dodatek miedzi srebro zyskuje na twardości, wytrzymałości oraz jakości odlewów. Oprócz miedzi w stopach srebra spotyka się niekiedy cynę, której niewielki dodatek zwiększa ciągliwość i miękkość takich stopów. Właściwe sporządzenie stopów srebrowo-cynowych wymaga dłuższej i umiejętnie przeprowadzonej obróbki termicznej, dlatego też stopy te są rzadko używane. W czasie ostatniej wojny Niemcy wprowadzili na rynek stopy srebrowo-cynowe pod nazwą Silca do celów dentystycznych, zarówno na korony, jak i do lania. Stopy te miały dość dużą odporność na ciemnienie w ustach, lecz —jako zbyt miękkie — szybko zużywały się. Ze względu na łatwość w obróbce cieszyły się jednak dość dużym powodzeniem, zwłaszcza w prowincjonalnych pracowniach techniczno-dentystycznych.
Znacznie częściej, zwłaszcza w Ameryce, stosowane są stopy trójskładnikowe, srebrowo-miedziowo-niklowe, przy czym zawartość niklu nie przekracza w nich 2,5%. Stopy srebra z niklem odznaczają się piękną jasną barwą. Sporządzane są najczęściej przy użyciu stopu pośredniego miedziowo-niklowego, odtlenionego fosforkiem miedzi lub brązem manganowym.

Stopy srebra należy sporządzać z czystych metali, przy zachowaniu następujących środków ostrożności: odlewać je należy do żelaznych, grubościennych wlewaków, szybko studzić, kuć na gorąco.

Mimo zachowania ostrożności zdarza się, że stopy mają błędy. Najczęściej spotykanym jest tworzenie się większych lub mniejszych wzdymek w czasie wyżarzania blachy, a nawet wyrobu w ciągu obróbki oraz tworzenie się niebieskich plam przy polerowaniu już gotowych wyrobów. Przyczyną tych błędów są własności chemiczne miedzi i srebra. Mianowicie, srebro czyste w stanie stopionym wchłania tlen z powietrza, przy czym 1 kg srebra w temperaturze 1020°C absorbuje 2000 mm3 tlenu. Zastygając srebro oddaje ten tlen, wydając przy tym odgłos zwany „praskaniem”. Podobnie jak srebro, również i miedź w stanie stopionym pochłania tlen, zatrzymuje go jednak w sobie nie w postaci roztworu, jak srebro, lecz w postaci związku chemicznego, zwanego tlenkiem miedziawym, który rozpuszcza się w stopionej miedzi. W stanie stałym tlenek miedziawy jest nierozpuszczalny; dlatego też stop po zastygnięciu zawiera prócz kryształów miedzi również wydzielony tlenek miedziawy.