Lutówki cz.1

Drogą lutowania łączyć można tylko metale o zupełnie czystych powierzchniach. Nie wystarcza jednak tylko mechaniczne oczyszczenie powierzchni metali przez ich zeskrobanie lub opiłowanie, lecz trzeba się jeszcze uciec do pomocy pewnych związków chemicznych, które działają oczyszczająco na miejsce lutowane przez rozpuszczenie powstałych tam tlenków metali przeszkadzających lutowaniu. Związki te nie dopuszczają również do powierzchni łączonych tlenu z powietrza, pod wpływem którego tworzą się wspomniane tlenki. Wszystkie związki chemiczne lub ich mieszaniny, które umożliwiają lutowanie, nazywają się lutówkami.

Nieocenione usługi przy lutowaniu metali szlachetnych oddaje jako lutówka boraks. Stopiony boraks tworzy masę podobną do szkła.

Jeżeli np. między dwa lutowane kawałki metalu wnieść lut i odpowiednią ilość boraksu, a następnie je ogrzewać, zachodzi następujące zjawisko: boraks stapia się, znajdujący się w nim bezwodnik kwasu borowego rozpuszcza warstwę tlenków, którą pokryte są łączone metale oraz lut, wskutek czego stykają się i łączą z sobą zupełnie czyste powierzchnię metali. Gęsta płynna masa stopionego boraksu zapobiega dostępowi powietrza, uniemożliwiając tym samym powstanie tlenków w miejscu lutowania.

Boraks, tracąc wodę przy ogrzewaniu, znacznie zwiększa swą objętość, co niekorzystnie wpływa na proces lutowania. Uniknąć tego można przez odwodnienie boraksu, które przeprowadza się ogrzewając ten związek w żelaznym naczyniu nad żarzącym się węglem lub też nad palnikiem gazowym. Boraks stapia się najpierw na jasną ciecz, która po silniejszym podgrzaniu zaczyna wydzielać parę wodną. Po pewnym czasie boraks znacznie zwiększa swą objętość i przemienia się w gąbczastą masę, którą po przestygnięciu, lecz jeszcze ciepłą, proszkuje się i przechowuje w szczelnym naczyniu, np. w słoiku z doszlifowanym korkiem. Taki sposób przechowywania boraksu jest konieczny, gdyż odwodniony ten związek chłonie wilgoć z powietrza. Zupełnego usunięcia wody z boraksu dokonuje się przez dłuższe ogrzewanie stopionej szklistej masy boraksowej. Takiego boraksu używa się przy sporządzaniu emalii oraz w niektórych ważniejszych procesach lutowania.