STOPY ZŁOTA

Złoto stapia się z innymi metalami, aby podnieść stopień jego twardości i wytrzymałości i osiągnąć żądaną barwę stopu lub wreszcie, aby obniżyć jego wartość. Ten dodatek metali nieszlachetnych określamy w języku złotniczym słowem „ligura” lub „ligatura”. Polskie ustawodawstwo probiercze jako dodatek do złota dopuszcza metale: srebro, miedź, cynk, nikiel i pallad. Platynę w stopie złotym traktuje się jako metal równowartościowy złotu.

Najpopularniejsze stopy złota ze srebrem i miedzią, w zależności od wzajemnego stosunku tych metali w stopie, uzyskują barwę od jasnozielonej poprzez żółtą do czerwonej. W praktyce złotniczej stosowane są najczęściej stopy złota następującej barwy:

Dużą popularnością wśród uboższej ludności cieszyło się dawniej „nowe złoto”. W stopie tym zawartość czystego złota nie przekraczała 0,250. Istnieje wiele przepisów na sporządzenie tego rodzaju stopów, z których najczęściej używane zestawione są w tabeli.

Obowiązujące przepisy probiercze nie zezwalają na wybijanie oznaczenia „nowe złoto” na wyrobach tego rodzaju. Wyroby takie ustawa traktuje jako sporządzone z metalu nieszlachetnego.

tmp4ad0-1Oprócz wymienionych istnieje jeszcze wiele innych stopów złota, sporządzanych dla specjalnych celów, które jednak nie mają większego zastosowania w pracowni złotniczej. Na wzmiankę zasługują jednak stopy złota o barwie niebieskiej o składzie: 0,785 złota, 0,215 glinu; 0,583 złota, 0,209 miedzi, 0,208 żelaza; złoto o barwie zielonej o składzie: 0,750 złota, 0,250 kadmu; złoto szare o składzie: 0,800 złota, 0,200 stali. Z wymienionych stopów do obróbki mechanicznej nadaje się jedynie złoto kadmowe o barwie zielonej, natomiast pozostałe są kruchymi związkami chemicznymi.

W dentystyce stosowane są stopy złota próby 0,916 na korony, a próby 0,833 i 0,750 na odlewy. W skład tych stopów, oprócz srebra i miedzi, w różnym stosunku wchodzi jeszcze niekiedy platyna, w celu nadania większej twardości i sprężystości.