Powlekanie przedmiotów cienką warstwą złota, srebra, platyny, rodu itp. przeprowadza się w tym celu, aby przedmioty sporządzone z metali nieszlachetnych uodpornić na wpływy zewnętrzne i nadać im większą wartość, a wyrobom z metali szlachetnych — nadać ładniejszy wygląd zewnętrzny. Czynność ta nazywa się platerowaniem.
Platerowanie przeprowadza się trzema sposobami: 1. galwanicznie, 2. ogniowo i 3. kontaktowo.
Najczęściej używana jest obecnie metoda platerowania metalami szlachetnymi za pomocą prądu elektrycznego, tj. metoda galwaniczna.
Przygotowanie przedmiotu
Jednym z najważniejszych warunków umożliwiających przeprowadzenie platerowania za pomocą prądu elektrycznego jest odpowiednie przygotowanie przedmiotu. Przed zanurzeniem w kąpieli galwanicznej przedmiot powinien być całkowicie wykończony, a jego powierzchnia zupełnie czysta, tj. pozbawiona warstwy tlenków i tłuszczu. Po przygotowaniu mechanicznym, tj. po szlifowaniu, a niekiedy i po polerowaniu, przedmiot poddaje się obróbce chemicznej, która ma na celu usunięcie wszelkich zanieczyszczeń z jego powierzchni, przede wszystkim zaś usunięcie największego wroga platerowania — tłustego brudu pozostałego na przedmiocie z dotyku brudnych rąk lub z past polerowniczych.
Odtłuszczenie. Najprostszym sposobem odtłuszczenia jest wyżarzenie przedmiotu, przy czym tłuszcze zostają rozłożone. Gdy ze względu na budowę lub własności przedmiotu nie można zastosować żarzenia, odtłuszczenie przeprowadza się przez wygotowanie przedmiotu w 3-5-procentowym roztworze ługu sodowego lub potasowego, który powoduje zmydlenie, a tym samym rozpuszczenie tłuszczu. Po wygotowaniu w ługu przedmiot płucze się dokładnie w wodzie. Roztwór ługu sodowego lub potasowego nie zmydla jednak tłuszczów pochodzenia nieorganicznego, jak wazelina, parafina itp.; aby i te tłuszcze usunąć, przedmioty płucze się dokładnie w benzynie, nafcie lub trójchloroetylenie, zwanym powszechnie „Tri”. Zwłaszcza godny polecenia jest niepalny i niewybuchowy trójchloroetylen, gdyż prócz wszelkich tłuszczów rozpuszcza również łatwo żywice i smoły, przy czym zupełnie nie działa na powierzchnię metali. Przedmiot po odtłuszczeniu trójchloroetylenem jest zupełnie czysty i suchy, co powoduje znaczne oszczędności w czasie pracy.
Bardzo dobrym roztworem do odtłuszczania jest tzw. uniwersalny środek odtłuszczający o składzie:
szkło wodne 16 kg
cyjanek potasu 5 kg
sól kuchenna 1 kg
siarczan sodowy 1 kg
Roztwór ten używany jest w rozcieńczeniu 1: 25 (miesza się 1 l roztworu z 25 l wody). Odtłuszczenie przeprowadza się w ten sposób, że w roztworze ogrzanym prawie do wrzenia zanurza się przedmiot na 5 do 20 minut. Jeżeli przedmiot w tej kąpieli czernieje, należy ją jeszcze bardziej rozcieńczyć wodą.
Z przedmiotów o licznych i ostrych zagłębieniach najlepiej usunąć tłuszcz przez czyszczenie szczecinową szczotką zwilżoną środkiem odtłuszczającym.
Najwygodniejszym i najnowszym sposobem jest odtłuszczanie galwaniczne. Przedmioty, które mają być oczyszczone, wiesza się jako katodę w kąpieli złożonej z 50 g ługu sodowego, 20 g cyjanitu potasowego, 1 l wody lub 70 g ługu sodowego, 20 g cyjanku potasowego, 10 g soli kuchennej i 1 l wody. Niekiedy do tych kąpieli dodaje się również środki pieniące. Kąpiel podgrzewa się do temperatury ok. 60°C, a napięcie prądu elektrycznego reguluje się w ten sposób, aby na powierzchni przedmiotu nastąpiło silne wydzielanie się banieczek gazu. Najczęściej używa się napięcia 5-10 V, a natężenia ok. 5 A/dm².
Jako anody używa się poniklowanej blachy żelaznej lub też naczynia żelaznego, w którym przeprowadza się odtłuszczanie. Pod działaniem prądu tworzy się na przedmiocie stężony ług, który zamienia nierozpuszczalny w wodzie tłuszcz w łatwo rozpuszczalne mydło. Znaczna część tłuszczu usuwana jest z powierzchni przedmiotu mechanicznie przez wydzielający się w postaci banieczek wodór, tak że nawet nie zmydlające się tłuszcze mineralne zostają całkowicie usunięte. Ponieważ przy tego rodzaju odtłuszczaniu większa część tłuszczu nie zmydla się, lecz pływa po powierzchni kąpieli, przy wyjmowaniu wyrobów z kąpieli należy uważać, aby ich ponownie nie zatłuścić i nie pobrudzić. Odtłuszczanie galwaniczne nadaje się szczególnie dla małych masowych wyrobów. Ponieważ cyjanek potasu ulega rozkładowi, a jest składnikiem niezbędnym w kąpieli, należy go od czasu do czasu dodać w ilości przewidzianej w recepcie.
W celu połączenia odtłuszczania galwanicznego z równoczesnym miedziowaniem — co ma znaczenie zwłaszcza dla przedmiotów sporządzonych ze stali, żelaza czy cynku — do kąpieli odtłuszczającej dodaje się na 1 l ok. 20 g cyjanku miedziowo-potasowego.