Afinacja cz.1

Z chwilą potanienia kwasu siarkowego, tzn. od ok. 1800 r., w większych zakładach rafinacji metali szlachetnych zaczęto powszechnie stosować metodę polegającą na wydzieleniu złota za pomocą stężonego kwasu siarkowego. Metoda ta, wynaleziona przez alchemika Jana Kunkela w drugiej połowie XVII w., polega na tym, że ze stopów złoto-srebrowych o odpowiednim składzie procentowym kwas siarkowy rozpuszcza srebro, a złoto pozostaje nienaruszone. Metoda ta prawie całkowicie wyparła starszą metodę rafinacji kwasem azotowym, gdyż nie tylko była tańsza, ale pozwalała na używanie dużych, niełamliwych, żeliwnych naczyń lub kotłów, a nie — jak poprzednio — porcelany lub szkła. Oprócz tego otrzymane tą metodą złoto jest znacznie czyściejsze.

Poddawany afinacji stop złota nie może zawierać ołowiu ani miedzi w ilości przekraczającej 10%. W razie obecności ołowiu powyżej 1% stop należy poddać kupelacji, tzn. odpędzić z ołowiem w piecu kupelacyjnym na dużych grubościennych miskach, sporządzonych z mączki kostnej. Jeżeli stop nie zawiera ołowiu, lecz większą ilość miedzi, to od nadmiaru tego metalu można go uwolnić przez topienie rafinacyjne.

Po usunięciu ewentualnego ołowiu i nadmiaru miedzi stop inkwartuje się srebrem w ten sposób, by stosunek srebra do złota w stopie wynosił 2,5:1. Tak przygotowany stop należy zgranulować przez odlanie stopionego metalu z małej wysokości do naczynia z zimną wodą.

Rozpuszczanie wykonywane jest w kotłach porcelanowych, umożliwiających wprowadzenie ok. 7 kg srebra do roztworu lub też —jak to się czyni w wielkich zakładach rafinacyjnych — w kotłach żeliwnych o pojemności 100-500 kg. Kotły żeliwne są wbudowane w odpowiednie piece, umożliwiające bezpośrednie ogrzewanie kotłów tanim węglem. Potrzebna do rozpuszczenia srebra ilość kwasu siarkowego teoretycznie wynosi 91% ciężaru srebra, praktycznie jednak do rozpuszczenia zużywa się 2-2,5 raza więcej kwasu. Do rozpuszczania używany jest kwas siarkowy o c. wł. 1,83. Rozpuszczanie najlepiej przebiega w temperaturze ok. 200°C; wydobywające się przy tym pary kwasów należy odprowadzić na zewnątrz pomieszczenia.