Wyroby srebrne

Na wyrobach srebrnych — przy krawędzi naczyń lub w mało widocznych miejscach, niekiedy ukryte wśród ornamentów — odnajdujemy niewielkie znaczki w postaci liter, cyfr i najrozmaitszych godeł. Pojawiają się one już w średniowieczu i towarzyszą wyrobom złotniczym po dzień dzisiejszy. Znaki te miały i mają jeden tylko zasadniczy sens — upewniają nabywcę, że wyrób jest wykonany z takiego stopu srebra jakiego proporcje i skład są zgodne z obowiązującymi normami nakazanymi prawem na danym terenie. Dawniej przeważnie było to miasto, dziś jest to państwo. Znaki na swych wyrobach bili złotnicy potwierdzając w ten sposób swoim signum prawidłowość stopu. Z czasem wytworzył się obyczaj, że władze cechowe, a potem państwowe urzędy probiercze sprawdziwszy próbę srebra potwierdzały ją dodatkowo swoim znakiem.

Dziś dla nas, historyków sztuki, nie jest ważny skład stopu, z którego wykonano badany zabytek lecz w znakach tych odnajdujemy dowody miejsca i czasu powstania obiektu oraz signum wytwórcy. Aby jednak móc z tych prostych godeł odczytać metrykę zabytku niezbędny jest odpowiednio opracowany katalog znaków. Prace tego typu powstały już we wszystkich większych krajach europejskich. Czas więc aby i u nas zebrać rozproszone, drobne informację zapisane w źródłach archiwalnych lub w wycinkowych materiałach publikowanych przez dotychczasowych badaczy, aby przejrzeć dostępny materiał zabytkowy, zgromadzone w ten sposób informacje poddać krytycznej ocenie i opublikować w jednym, zbiorczym opracowaniu. Tak więc moim zamiarem było zgromadzenie w jednym miejscu wszystkich dostępnych mi informacji, które obecnie oddaję w ręce mych Kolegów z pełną świadomością jak bardzo są niekompletne, ale i z nadzieją, że mając je zebrane łatwiej im będzie z nich korzystać, a co ważniejsze — uzupełniać. I tak jak niniejsze wydawnictwo zawiera dotychczasowy dorobek moich Poprzedników uzupełniony moimi ustaleniami tak — mam nadzieję — moi młodsi Koledzy zechcą ku swemu i swoich następców pożytkowi uzupełnić je własnymi odkryciami w następnych, doskonalszych opracowaniach.