USKOKI I TRZĘSIENIA ZIEMI

Rejony rowów oceanicznych i łuków wyspowych są szczególnie aktywne sejsmicznie, gdyż w tych rejonach płyty litosfery pogrążają się do płaszcza Ziemi gdzie są przekształcane i niszczone. Płyty pogrążającej się litosfery są stale poddawane olbrzymim siłom deformującym, które powodują naprężenia skorupy. Stanowi to przyczynę skomplikowanej niestabilności tektonicznej rejonów łuków wyspowych i rowów oceanicznych. Dzięki pracom oceanicznych ekspedycji naukowych ruchy tektoniczne i sejsmiczność w obszarach dna oceanów są coraz lepiej poznawane. Grzbiety oceaniczne są najmłodszymi wzniesieniami skorupy ziemskiej. Rzeźba dna oceanicznego jest niezwykle bogata i urozmaicona. Są tam wzniesienia o ostrych kształtach ze skokami w wysokościach dochodzącymi do 5 kilometrów. Na głębokich, stromych szczelinach materiał skalny, bogaty w metale, wysuwa się z głębin płaszcza Ziemi na powierzchnię dna oceanicznego. Tempo rozszerzania się dna oceanicznego w obrębie grzbietów wynosi kilka centymetrów rocznie. Wszystkie trzęsienia ziemi występujące w obszarze grzbietów oceanicznych należą do płytkich. Poznanych jest wiele uskoków i zapadlisk w dnach oceanów, niektóre z nich mają swe nazwy. Pasy głębokich, wielkich uskoków przecinają Grzbiet Środkowoatlantycki.

Największy z nich przebiega w poprzek grzbietu prawie przez cały Ocean Atlantycki na wysokości Wysp Kanaryjskich. Olbrzymie Wzniesienie Wschodniopacyficzne zarysowane jest bardzo głębokimi uskokami i zapadliskami. Niektóre z nich dochodzą do głębokości 6600 metrów.

Badania dna oceanicznego wykazują, że obszary gęsto poprzecinane uskokami mają wielką sejsmiczność. Na przykład, na dnie zapadliska Hessa, położonego w strefie uskoku przechodzącego w pobliżu Wysp Galapagos, ekspedycje naukowe rejestrowały po 15 silniejszych trzęsień ziemi w ciągu doby. To młode geologicznie zapadlisko jest ustawicznie wstrząsane. Miejsc o podobnej aktywności sejsmicznej jest z pewnością w dnach oceanicznych więcej.

Sejsmiczne i wulkaniczne strefy dna oceanicznego są z natury rzeczy znacznie mniej szczegółowo zbadane niż obszary styku obrzeży płyt globalnych występujące w pasach kontynentalnych.